| การบูชารูปภาพ
ในแบบ ตรีเอกานุภาพ |
 |
 |
 |
| รูปบูชา ตรีเอกานุภาพ
แบบ พระตรีมูรติ |
รูปบูชา ตรีเอกานุภาพ
แบบ พระตรีศักติ |
รูปบูชา ตรีเอกานุภาพ แบบ
สรัสวดีลักษมีคณปติ |
นอกจากความนิยมประดิษฐานเทวรูป (องค์พระ)
ในบ้านเรือนแล้ว ชาวอินเดียยังนิยมบูชาพระพิฆเณศและเทพเจ้าทั้งหลายด้วยภาพจิตรกรรม
(รูปวาด) อยู่แทบในทุกบ้านเช่นกัน และโดยมากมักเป็นรูปวาดที่เน้นสีสันสวยงามและราคาไม่แพง
คติการบูชาที่มีลักษณะเด่นน่าสนใจคติหนึ่งคือ การบูชาแบบคู่
คือการบูชาเฉพาะ พระพิฆเนศ+พระแม่ลักษมี
และ พระพิฆเนศ+พระแม่สรัสวดี
เป็นการบูชาที่ได้รับความนิยมอย่างแพร่หลายมานานแล้ว
โดย พระแม่ลักษมี นั้นทรงเป็น ชายา
หรือ ศักติ ของ พระวิษณุ (พระนารายณ์)
เป็นเทวีแห่งความงาม ความรัก โชคลาภ ความผาสุกและความอุมสมบูรณ์
ส่วน พระแม่สรัสวตี (หรือ สุรัสวตี) เป็นชายาของ
พระพรหม (ผู้สร้างโลก) เป็นเทวีแห่งการศึกษา
ปราชญ์ ปัญญา ความรู้ พิธีกรรม และศิลปวิทยาการทุกแขนง
การบูชา พระพิฆเณศ ร่วมกับ
พระแม่ลักษมี เฉพาะ 2 พระองค์
กระทำกันมากในหมู่นักธุรกิจ นักการตลาด นักขาย นักโฆษณา
ผู้บริหาร นักประชาสัมพันธ์ (ผู้ประกอบการค้าทุกแขนง) เพื่อขอพรเทพทั้ง
2 พระองค์ให้ประทานความสำเร็จ (พระพิฆเนศ) และความมั่งคั่งร่ำรวย
(พระลักษมี) ให้เกิดแก่ธุรกิจและสายอาชีพของตน (สายอาชีพอื่นๆก็บูชาให้เกิดความสำเร็จและความร่ำรวยได้เช่นกัน)
ส่วนการบูชา พระพิฆเณศ ร่วมกับ
พระแม่สรัสวดี เฉพาะ 2 พระองค์นั้น
มักกระทำกันในหมู่นักวิชาการ นักประวัติศาสตร์ โบราณคดี
นักกฏหมาย นิติศาสตร์ นักเขียน แพทย์ ครูบาอาจารย์ นักวิจัย
นักวิทยาศาสตร์ และผู้ทำงานศิลปะ-นักดนตรี-นักแสดง-ศิลปินทุกแขนง
(หากหารูปบูชา 2 พระองค์รวมกันในรูปเดียวไม่ได้ ก็สามารถใช้รูปที่แยกพระองค์
แล้วมาประดิษฐานไว้ติดกันก็เกิดผลเช่นเดียวกัน)
เพิ่มเติม - การบูชาแบบคู่นอกเหนือจากนี้ ก็ยังมีการบูชาคู่ในแบบ
มหาเทพ+ศักติ (คู่สามี-ภรรยา) เช่น พระพรหม+พระแม่สรัสวตี
, พระวิษณุ+พระแม่ลักษมี , พระศิวะ+พระแม่อุมา , พระราม+พระแม่สีดา
, พระกฤษณะ+พระแม่ราธา ฯลฯ
การบูชาพระพิฆเณศร่วมกับเทวีทั้งสองดังที่กล่าวมานี้
ในที่สุดก็ได้รวมเข้าไว้ด้วยกันอีก แสดงออกในคติการบูชาอีกแบบหนึ่ง
เป็นลักษณะของ ตรีเอกานุภาพ
(Triad หรือการบูชาเทพเจ้า 3 พระองค์) คือ พระพิฆเณศ-พระลักษมี-พระสรัสวดี
ด้วยกันทั้ง 3 พระองค์
เช่นเดียวกับการจัดกลุ่ม
พระตรีมูรติ (พระพรหม-พระวิษณุ-พระศิวะ)
อันเป็นมหาเทพสูงสุดของศาสนาพราหมณ์ ก็เป็นตรีเอกานุภาพ
และ พระตรีศักติ (พระแม่สรัสวดี-พระแม่ลักษมี-พระแม่อุมา)
ซึ่งเป็นชายา 3 พระองค์ ของ 3 มหาเทพตรีมูรติ ก็เป็นตรีเอกานุภาพ
หรือ พระแม่อุมา-พระแม่กาลี-พระแม่ทุรกา
(3 ปางของพระแม่อุมา) ก็เป็นตรีเอกานุภาพเช่นเดียวกัน
(ดูรูปด้านบนประกอบ)
ส่วนใหญ่การบูชาในคติเหล่านี้ มักบูชากันในรูปแบบของภาพวาด
ภาพเขียน มากกว่าการบูชาในแบบเทวรูป เนื่องจากมีการเขียนรูปในคติ
3 พระองค์เหล่านี้มากกว่าการปั้นเทวรูป 3 พระองค์พร้อมกันในคราวเดียว |
